Trẻ mầm non là đối tượng đặc biệt nhạy bén với môi trường xung quanh, và vận động đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Sự phát triển vận động của trẻ tăng lên theo từng độ tuổi, và ở mỗi giai đoạn phát triển sẽ đặt ra các yêu cầu và cơ hội vận động khác nhau. Vận động không chỉ giúp trẻ phát triển về thể chất mà còn ảnh hưởng tích cực đến khả năng tư duy, xã hội và tinh thần. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng của vận động cho trẻ mầm non và cách thúc đẩy sự phát triển toàn diện của bé thông qua các hoạt động vận động.
Vận động cho trẻ mầm non là gì?
Vận động cho trẻ là tất cả những hành động liên quan đến sự di chuyển của cơ thể, bao gồm các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và các bài tập vận động từ nhẹ tới mạnh. Với trẻ nhỏ, vận động đơn giản là đi bộ, chạy nhảy và chơi đùa. Khi trẻ lớn hơn, các hoạt động được chia thành 3 mức độ: nhẹ, vừa và nặng.
Các hoạt động bao gồm như đi dạo, chơi nhạc cụ, chơi cầu trượt, bập bênh,… là được xếp ở mức nhẹ. Trong khi đó, chạy nhảy, đạp xe, leo trèo, bơi lội… là vận động mức độ vừa. Mạnh hơn là các môn thể thao đối kháng và thi đấu như bóng đá, cầu lông, chạy marathon…
Sự phát triển vận động của trẻ mầm non là một cơ chế quan trọng không chỉ liên quan đến sức khỏe cơ thể mà còn ảnh hưởng đến trí tuệ và tâm lý của các bé. Vì vậy, việc kích thích và hỗ trợ trẻ phát triển kỹ năng vận động sớm được các bậc cha mẹ và giáo viên mầm non hiện nay rất quan tâm. Chẳng có bé nào vừa sinh ra là đã có ngay những kỹ năng vận động, những bước ngoặt đó phải đến từ sự rèn luyện hàng ngày và sự kiên nhẫn dạy bảo của người lớn.
Tầm quan trọng của phát triển vận động cho trẻ mầm non
Trong độ tuổi từ 0 đến 6, đây là giai đoạn phát triển quan trọng nhất của cuộc đời của trẻ nhỏ. Các trò chơi vận động có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Vận động vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực cho trẻ. Giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai, nhất là những trẻ chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi chơi thường cũng chính là những đứa trẻ thông minh, tháo vát và biết tổ chức trong cuộc sống.
Phát triển cơ bắp và sức khỏe thể chất
Một trong những lợi ích rõ ràng nhất của vận động cho trẻ mầm non là sự phát triển cơ bắp và sức khỏe thể chất. Khi trẻ tham gia vào các hoạt động vận động như chạy, nhảy, leo trèo, giúp phát triển cơ bắp và xương khỏe mạnh. Tăng cường hệ cơ xương cho trẻ, giữ mật độ xương ở mức cao, giảm loãng xương khi trưởng thành.
Một chế độ hoạt động hợp lý giúp năng lượng hấp thu từ thức ăn nạp vào không quá chênh lệch so với năng lượng tiêu hao. Vận động điều độ giúp tiêu hao lượng calo dư thừa, tránh được việc tích tụ mỡ trong cơ thể, giảm thiểu nguy cơ béo phì ở trẻ. Vận động giúp cơ thể của trẻ có khả năng chống lại bệnh tật, trẻ sẽ ít bị cảm lạnh, dị ứng và bệnh tật, kể cả ung thư.
Phát triển tư duy vận động cho trẻ mầm non
Không chỉ là sự phát triển về thể chất, vận động cũng liên quan mật thiết đến khả năng tư duy của trẻ. Các hoạt động vận động tư duy như xếp hình, xây dựng, và vẽ tranh yêu cầu sự tập trung và điều khiển cơ thể. Khi trẻ học cách điều khiển và sử dụng cơ thể mình để thực hiện các nhiệm vụ này, họ đang phát triển kỹ năng tư duy, tập trung, và sáng tạo.
Phát triển xã hội và kỹ năng giao tiếp
Các hoạt động vận động thường diễn ra trong môi trường xã hội, như khi trẻ chơi chung với bạn bè hoặc tham gia vào các hoạt động nhóm. Điều này giúp trẻ học cách tương tác với người khác, chia sẻ, và hợp tác. Những kỹ năng xã hội này quan trọng cho sự phát triển toàn diện và giúp trẻ hòa đồng hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Tăng cường tự tin cho trẻ
Thành công trong các hoạt động vận động có thể tạo ra sự tự tin ở trẻ. Khi trẻ thấy mình có khả năng thực hiện các hoạt động vận động một cách thành công, trẻ cảm thấy tự tin hơn. Các trò chơi tập thể tạo cơ hội cho trẻ chơi trên tinh thần đồng đội, biết hợp tác tốt với bạn bè. Từ đó, trẻ nâng cao khả năng giao tiếp, học hỏi và đối mặt với các thách thức.
Hỗ trợ phát triển tinh thần
Khi vận động hoặc tham gia các hoạt động thể dục thể thao, não giải phóng chất endorphin – một hóa chất tạo ra cảm giác hạnh phúc và giúp giải tỏa căng thẳng. Hoạt động vận động giúp giảm căng thẳng, tăng cường tinh thần lạc quan, và giúp trẻ cảm thấy thoải mái. Các nghiên cứu cho thấy tập thể dục làm giảm trầm cảm, cải thiện tâm trạng ở trẻ em. Bên cạnh đó, chất lượng giấc ngủ ở trẻ được nâng cao, giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển chiều cao.
Cách truyền cảm hứng giúp trẻ thích vận động
Giống như người lớn, trẻ em cũng hiếm khi cảm thấy hào hứng hay phấn khích với những thứ mà chúng không thích. Mặt khác, nếu bé nhận ra niềm đam mê của mình đối với một bộ môn thể thao hay thói quen vận động lành mạnh nào đó, bé sẽ dành nhiều thời gian hơn để rèn luyện và cải thiện kỹ năng của mình. Đây cũng chính là lý do vì sao phụ huynh nên tìm các hoạt động mà trẻ thích và khuyến khích bé tích cực thực hiện thường xuyên. Dưới đây là 12 bí quyết giúp ba mẹ khơi dậy niềm yêu thích vận động ngay từ khi trẻ còn nhỏ:
Lựa chọn hoạt động phù hợp với lứa tuổi của trẻ
Việc yêu cầu một đứa trẻ mới 3 tuổi tham gia chơi cầu lông có lẽ không phải là cách lý tưởng để ba mẹ khuyến khích trẻ vận động. Vì vậy, tính phù hợp là yếu tố quan trọng, giúp trẻ dễ dàng thực hiện các hoạt động thể chất mà không cảm thấy chán nản hay muốn bỏ cuộc. Tuỳ vào độ tuổi của bé, ba mẹ hãy lên mạng tìm hiểu hoặc tham khảo lời khuyên của chuyên gia về những trò chơi hay hoạt động phù hợp nhất dành cho trẻ.
Tập trung phát triển các kỹ năng vận động cho trẻ mầm non
Đối với trẻ mẫu giáo các hoạt động vận động thô có vai trò đặc biệt quan trọng. Những kỹ năng này giúp bé rèn luyện được sự cân bằng, phối hợp và cải thiện sức mạnh cũng như thời gian phản ứng. Những hoạt động tốt cho trẻ ở độ tuổi mới biết đi và mẫu giáo, bao gồm ném / đá bóng, nhảy, vượt chướng ngại vật, đi xe ba bánh,… Khi cho bé đi xe đạp, ba mẹ nên để con đội thêm mũ bảo hiểm và các thiết bị bảo vệ khác nhằm tránh chấn thương khi ngã. Khi bé tập leo trèo hoặc sử dụng những thiết bị và đồ chơi có tính chuyển động ba mẹ hãy ở bên cạnh và giám sát trẻ.
Cho bé làm quen với những đồ chơi vận động
Khi chọn đồ chơi trong nhà và ngoài trời cho trẻ, ba mẹ nên lựa những món đồ cần đến sự vận động, chẳng hạn như xe đạp, bóng hoặc đồ leo trèo. Miễn sao, bạn cần đảm bảo các hoạt động vui chơi phù hợp với lứa tuổi và khả năng của trẻ. Một số đồ chơi kích thích khả năng vận động của trẻ, bao gồm ghế bập bênh, đấm bốc, bắn cung, Bowling,…
Để trẻ chơi hoặc vận động tự do
Nhằm giúp trẻ thích vận động, ba mẹ nên thường xuyên để con chơi tự do. Đây được xem là cách hay giúp bé khám phá khả năng của bản thân cũng như môi trường xung quanh. Khi bé được tự do thỏa thích vận động theo sở thích riêng sẽ kích thích sự hứng thú và cố gắng duy trì thói quen lành mạnh đến khi trưởng thành.
Tập thể dục cùng con
Việc ép buộc con vận động thể chất càng khiến bé không muốn thực hiện hoặc thậm chí trở nên chán ghét. Để ngăn ngừa tình trạng này, phụ huynh nên chủ động dành thời gian tập thể dục với con. Ba mẹ là một ví dụ sống động cho trẻ, và việc chơi cùng ba mẹ không chỉ thú vị mà còn giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và ủng hộ. Chơi cùng con cũng là cách tốt để ba mẹ hiểu trẻ hơn và tình cảm gia đình tốt đẹp hơn.
Giúp bé lên lịch trình tập thể dục
Ba mẹ hãy giúp trẻ lên lịch hoạt động thể chất hàng tuần với mục điều rõ ràng. Ba mẹ có thể lên lịch trình cùng con và sắp xếp tập thể dục cùng nhau trong thời gian rảnh rỗi. Khi trẻ đạt được mục tiêu đã đề ra, bạn có thể thưởng cho bé những món quà để khích lệ tinh thần. Thời gian thực hiện các động tác không nhất thiết phải diễn ra vào một khoảng thời gian trong ngày, thay vào đó các em có thể chia nhỏ ra thành nhiều lần để tiện cho việc sắp xếp các hoạt động khác.
Biến việc nhà thành tập thể dục
Kết hợp việc nhà với vận động thể chất sẽ giúp con không chỉ giúp đỡ được ba mẹ mà còn tăng cường thời gian luyện tập thể dục. Đối với bé mới biết đi và trẻ mẫu giáo có thể chạy đua xem ai là người ném quần áo vào giỏ nhanh nhất. Đối với hoạt động ngoài trời, bạn có thể tổ chức cuộc thi nhặt rác trong sân hoặc nhổ cỏ ở vườn, người hoàn thành phần việc của mình trước sẽ dành chiến thắng và nhận được phần thưởng hấp dẫn.
Để con tự chọn hoạt động thể chất
Ngay cả trẻ nhỏ cũng biết được bản thân thích gì và cảm thấy hào hứng khi được hỏi về điều đó. Vì vậy, ba mẹ nên để con tự lựa chọn một số hoạt động hay bộ môn thể thao mà chúng yêu thích, sau đó cùng tham gia với mọi người trong gia đình. Ba mẹ hãy cung cấp cho con nhiều tùy chọn hoạt động vận động khác nhau. Các hoạt động bao gồm như bơi, chơi bóng, đi xe đạp, nhảy dây, leo trèo, võ thuật, yoga, múa, và nhiều hoạt động ngoài trời khác. Cho con trải nghiệm nhiều hoạt động để trẻ có cơ hội chọn ra những gì họ thích nhất.
Cho bé theo học tại trung tâm vận động
Khi trẻ đến độ tuổi đi mẫu giáo hoặc học cấp một, bạn nên tìm những ngôi trường chú trọng đến việc vận động. Điều này giúp con thường xuyên được tham gia tập thể dục với bạn bè đồng trang lứa và dần khám phá bộ môn thể thao mà mình yêu thích. Từ đó, việc hoạt động thể chất dần trở thành một phần cực kỳ quan trọng trong đời sống của trẻ.
Trẻ mầm non luôn thích vận động và vui chơi, qua đó các bé sẽ dễ dàng phát triển những kỹ năng vận động mới mẻ. Ba mẹ là những người bạn đồng hành quan trọng của các con trong giai đoạn này. Do đó, ba mẹ cần quan sát và đánh giá để biết con đang ở giai đoạn nào để từ đó cần hướng dẫn gì cho con.
Chương trình học Ready Steady Go Kids hiện đang được tổ chức tại các trường mầm non công lập, tư thục, quốc tế. Đến với GoKids các bé sẽ được học tập và vận động theo chương trình chuẩn quốc tế “Chương trình 10 môn thể thao phối hợp và rèn luyện kỹ năng sống dành cho trẻ mầm non, bản quyền Australia”. Gokids nỗ lực không mệt mỏi để xứng đáng là chương trình chuẩn quốc tế mang lại những lợi ích vượt trội cho sự phát triển của trẻ thông qua các hoạt động thể chất đa dạng và phù hợp với độ tuổi. Mang đến niềm vui, tiếng cười, sức khỏe và những trải nghiệm thể thao bổ ích cho hàng ngàn bạn nhỏ.
“Cùng con vững bước" là một chuỗi các bài viết nội dung chất lượng cao mà Go Kids Việt Nam gửi tới ba mẹ trong năm 2023 này. Trong các bài viết gửi tới ba mẹ hàng tháng, Go Kids không chỉ chia sẻ những kiến thức khoa học hữu ích và thiết thực về chăm sóc, nuôi dạy con mà con lan toả những giá trị tinh thần tích cực và tốt lành để hành trình đồng hành cùng con của mỗi ba mẹ đều trở nên đáng nhớ. Hãy cùng Go Kids trở thành những cha mẹ trí tuệ thông thái và tinh thần an vui trong từng khoảnh khắc bên con nhé!
Go Kids Team